يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
جمهوریت در انقلاب مشروطه و انقلاب سال ۱۳۵۷ :
محمدجواد کاشی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که از دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی، نسبت بین جمهوریت و اسلامیت مطرح بود. در مشروطه جمهوریت محور قرار گرفت و اسلامیت بعنوان ناظر مطرح شد و در انقلاب سال 1357، اسلامیت محور قرار گرفت و جمهوریت بعنوان ناظر بود. اما در هر دو انقلاب، در هر دو یک ساختار متمرکز قدرت شکل گرفت که نه توجهی به ملاحظات جمهوریت داشت نه اسلامیت.چرا که مردمان عصر مشروطه هنوز از وضع رعیت بیرون نیامده بودند. مردمان دوران انقلاب نیز توده بی‌شکل شهر و روستا بودند . این در حالی است که در واقع امر، جمهور، پذیرش فردیت به مثابه شهروند مسئول است. کدام اسلام یا ایرانیت می‌تواند به جای همبستگی‌های مبتنی بر تبلیغات و فشار هنجاری، فردیت را تصدیق کند و همزمان حس تعاون و دگرخواهی برانگیزد؟ برای خلق جمهور، هر کس به سهم خود باید مدد کند. همه مواریث تاریخی و فرهنگی در این شمارند. این بار در پاسخ به نسبت میان جمهوریت و اسلامیت، باید به قاعده هرم اجتماع سیاسی اندیشید نه راس آن.
کد خبر: ۳۹۴۳۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۳
امیر ناظمی:
چرا تصویر مظفرالدین‌شاه با واقعیت کارنامه او تا این اندازه متفاوت است؟ آیا همچنان تصویر ما ایرانیان از یک حاکم مقتدر، حاکمی بی‌رحم است که در برابر مردم می‌ایستد؟ آیا پیشتازی دوره ناصری ، زمینه ساز هم پذیری های دوره مظفری را فراهم ساخته بود؟ چرا محمدعلی شاه ( فرزند مظفر الدین شاه)، واگشت به رویکرد استبدادی در کشور داری را برگزید و مجلس را به توپ بست و مشرطه خواهان را آواره نمود؟
کد خبر: ۳۹۳۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۳۰
سید محمد بحرینیان پژوهشگر صنعتی:
سیدمحمد بحرینیان، از جمله صنعتگرانی است که ضمن پژوهش گسترده درخصوص علل تاریخی عدم توسعه نیافتگی در ایران، مطالعات بسیاری در رابطه با روند‌ها و تجربیات صنعتی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه داشته است. بحرینیان معتقد است فقر اندیشه کاربردی و درماندگی نظری، ایران را از دستیابی به تعریفی از «تولید» ناکام گذاشته است. در این شرایط، در باتلاقی گیر کرده‌ایم که هر روز بیشتر در آن فرو می‌رویم. وضعیتی که امکان بازیگری بین المللی را از ایران سلب کرده است.کشوری که به توسعه، تولید و حمایت فکر می‌کند به هیچ عنوان امکان رشد بی‌اندازه فعالیت‌های سفته‌بازانه و سوداگری را نمی‌دهد. فعالیت‌های نامولد خط قرمز کشورهای توسعه‌خواه است. ما از این خط قرمز گذر کرده‌ایم. اگر در کشوری مشاهده کردید که بر فعالیت‌های نامولد و دلالی کنترلی وجود ندارد و سرمایه‌ها در آن بخش در حال چرخش هستند، یقیناً بدانید که نه تولید و نه توسعه، اولویت اول آن کشور نیست. متأسفانه باید گفت کشور ما مأمن فعالیت‌های نامولد، سفته‌بازی و دلالی است. این بخش‌ها، منابع بانکی و ارزی کشور را به انحراف می‌برند و در نهایت کشور را به بحران می‌رسانند که البته رسانده‌اند.
کد خبر: ۳۹۲۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۶
در گفتگو با دکتر فرقانی؛
فرقانی در بیان بهترین هدیه به جامعه خبرنگاری و روزنامه نگاری کشور می‌گوید: بهترین هدیه این است که یک قانون جامع رسانه‌ای تصویب شود که در آن اول؛ حقوق حرفه‌ای روزنامه نگاران و دوم استقلال حرفه روزنامه نگاری به رسمیت شناخته شود. علاوه بر آن شرایط و فضای مطلوب فعالیت‌های آزاد رسانه‌ای در چارچوب قانون تضمین و ایجاد شود و همه به آن تمکین کنند.
کد خبر: ۳۹۱۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۸
انتشارات علم روانه بازار نشر کرد؛
انتشارات علم کتاب «گفتمان تمدن اسلامی در ایران دوره پهلوی» به قلم رسول جعفریان، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران را راونه بازار کتاب کرد.در این کتاب گفتمان دوره پهلوی بر اساس نوشته‌های موجود شامل کتاب و مقاله بررسی و نشان داده شده این نویسندگان چگونه در درون این گفتمان راه خود را در تعقیب اهدافی که داشتند، دنبال می‌کردند.
کد خبر: ۳۸۹۷۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۵
محمدرضا پویافر:
درباره تحلیل وقایع چند ماه اخیر محمدرضا پویافر، پژوهشگر اجتماعی مصاحبه ای انجام داده است. وی یکی از مهم‌ترین عوامل بروز اتفاقات اخیر و شرایط فعلی را بی‌توجهی نهاد حکمرانی به تغییرات اجتماعی جامعه دانست و از تعارضات اجتماعی درون جامعه سخن گفت. پویافر در این گفتگو پیشنهاد‌هایی را نیز برای برون‌رفت از شرایط فعلی ارائه داد. بخش نخست این گفتگو را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
کد خبر: ۳۸۹۷۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۳
چرب و چیل‌ترین غذای سیاسی پایتخت؛
ناصرالدین شاه، پادشاه شکموی قاجارها، همیشه دنبال کشف و ابداع غذا‌های خوشمزه با دستور پخت‌های جدید بود. سر ماجرای طبخ کباب هم طبق عادت معمول نخستین‌ها در ایران پای ناصرالدین شاه در میان بود. «محمدرضا معتمدالکتاب» در کتاب «تاریخ قاجار» این‌طور روایت می‌کند: «به دستور شخصی ناصرالدین شاه فردی قفقازی وارد دربار ایران شد و کبابی را که در این منطقه طبخ می‌شد برای دربار آماده کرد. این کباب بعد‌ها از سوی آشپز‌های دربار کمی تغییر می‌کند و به شکل امروزی به‌عنوان یک غذای کاملا ایرانی ماندگار شده است.»بسیاری معتقدند چلوکباب غذای ملی ویژه تهرانی‌ها است. بعضی‌ها رواج آن را به ناصرالدین شاه نسبت می‌دهند. البته در بعضی از اسناد سابقه آن به دوره صفویان هم می‌رسد. خوردن این غذا که از محبوب‌ترین غذا‌های سفره‌های ایرانی است، روزگاری برای بانوان ممنوع بود. در اینجا به تاریخچه این غذای لذیذ و محبوب ایرانی می پردازیم.
کد خبر: ۳۸۹۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
مصطفی مهرآئین، جامعه‌شناس:
از شهریور سال ۱۴۰۱ کشور درگیر حوادثی شد که جرقه آن با فوت مهسا امینی زده شد. البته این اعتراضات مانند دوره‌های گذشته فقط محدود به یک مطالبه نبود و خواسته معترضان در شعار «زن، زندگی، آزادی» متبلور شده بود. تفاوت عمده این دوره از اعتراضات که برخی تحلیلگران آن را جنبش می‌دانند، در این است که هم نسل جوان و البته زنان نقش پررنگی در آن داشتند و هم دیگر معیشت دغدغه و مطالبه آنها نیست. در طول این مدت بسیاری از نخبگان فکری و سیاسی و البته جامعه‌شناسان تلاش کردند با ارائه تحلیل‌ها، هم ابعاد و خواسته‌های معترضان را بررسی کنند و هم پیش‌بینی‌ای از آینده جامعه ایران داشته باشند تا بتوانند آن را ترسیم کنند. بااین‌حال، همچنان به‌طور قطع نمی‌توان گفت آینده چه خواهد شد. اصلا در چنین شرایطی امکان گفتگو تا چه اندازه وجود دارد؟
کد خبر: ۳۸۸۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۵
تقی سالک؛
در تاریخ ایران چهر‌ه ها و نام‌های زیادی در عرصه‌های دینی و سیاسی و فرهنگی و علمی وجود دارند که با وجود اینکه نامشان در تاریخ ثبت شده، اما به علت عدم ازدواج، نسلشان منقطع و هیچ فرزند و نشانه‌ای از آنها به یادگار باقی نمانده است.
کد خبر: ۳۸۷۶۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۰/۰۴/۲۸
اهمیت قانون های اساسی؛
قانون اساسی (Constitution) در معنای گسترده، مجموعه‌ای از قواعد نوشته یا نانوشته است که وظایف، اختیارات و کارویژه‌های نهاد‌های گوناگون حکومت را تعیین می‌کند، روابط بین آنها را تنظیم می‌سازد و رابطۀ بین دولت و فرد را تعریف می‌کند. اصطلاح قانون اساسی را در معنای محدودتر برای اشاره به سندی یگانه و آمرانه (قانون اساسی "نوشته شده) نیز به کار می‌برند، که هدف آن تدوین اصول عمدۀ مربوط به اساس جامعۀ سیاسی است.
کد خبر: ۳۸۶۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۴
کنگره ای خالی از بانوان توانمند ایرانی؛
پیرو تبعات برگزاری کنگره بانوان تاثیرگذار که اخیرا در کشور برگزار شد و زنانی از کشورهای دیگر به این رویداد دعوت شده و تجلیل شدند،و اما کمرنگ بودن نقش زنان ایرانی در این مجمع جای تامل دارد. زنان ایران در ادوار مختلف نقشی پررنگ در ابعاد گوناگون ایفا کرده‌اند، از سیاست گرفته تا پزشکی، از هنر گرفته تا نجوم. تأثیر این زنان گاهی به حدی بوده است که سرنوشت یک جامعه یا ابعاد یک علم را دگرگون کرده است. در این مقاله، شما را با زنان تاثیرگذار تاریخ ایران از پیش از میلاد تا زمان حال آشنا می‌کنیم.
کد خبر: ۳۸۶۲۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۹
احمدی، حقوقدان:
کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون حقوقی مجلس اعلام کرده که طرحی مبنی بر پیگیری حقوقی اخبار کذب در فضای مجازی و مجازات منتشرکنندگان آن در این کمیسیون تصویب شده. این طرح میان فرد یا رسانه، تفکیک قائل نیست و شامل همه آنها می‌شود. گرچه جزئیات این طرح هنوز اعلام نشده، اما آنچه مشخص است این است که تیغ سانسور برای رسانه‌ها و خبرنگاران برنده‌تر می‌شود و اساسا دیگر خبرنگاری معنایی ندارد چراکه منتشر کردن اخباری جز اخبار موردنظر دستگاه‌ها، برای آنها مجازات به همراه خواهد داشت. نعمت احمدی حقوقدان می‌گوید که مردم همان مردمی هستند که در دوم خرداد به بعد تیراژ روزنامه‌هایشان به بیش از یک میلیون رسید، اما علت اینکه به اینجا رسیدیم برمی‌گردد به همین نوع محدودیت‌هایی که آقایان نماینده ایجاد کردند.
کد خبر: ۳۸۵۴۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۱
دکتر علی اکبر گرجی:
علی اکبر گرجی، رئیس انجمن حقوق اساسی ایران، در بررسی حوادث اعتراضی اخیر در ایران، اشاره داشت:که مردم ایران از همان زمان قاجار بویژه دوران ناصرالدین شاه مطالبه دیده و شنیده شدن، مطالبه کرامت انسانی، حق آزادی، رفاه زندگی نرمال داشتند، اما نادیده گرفته شد.
این استاد دانشگاه خطاب به مسئولان کشور می‌گوید: بیاید فداکاری کنید و از مواضع خود کوتاه بیایید؛ در عرصه سیاست لجبازی بدترین کار ممکن است و، زیرا با یکدندگی همه چیز سیاست از بین می‌رود.
کد خبر: ۳۸۵۲۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
تاریخ سیاسی؛
جنبش مشروطیت بدون شک از رویداد‌های مهم و تأثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب می‌شود. اثرات این رویداد در زندگی فرهنگی و سیاسی مردم، از سایر حوادثی که تا آن تاریخ در کشورمان پدید آمده بود، عمیق‌تر بوده است. شکی نیست که نارضایتی عمیق جامعه ایران در سال‌های حکومت قاجار، ریشه اصلی اعتراضات مردمی علیه دولت و زمینه‌ساز شکل‌گیری نهضت مشروطیت بود.در این میان عواملی نیز بودند که سبب تسریع روند انقلاب شدند و در مسیر نهضت به منزله عامل محرک ایفای نقش کردند. در گزارش زیر، به مرور حوادث ۱۵ ساله مشروطیت پرداخته شده است.
کد خبر: ۳۸۵۲۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۰
به بهانۀ ۱۱ آذر؛
یازدهم آذرماه یادآور روزی است که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی میرزا کوچک‌خان جنگلی رهبر نهضت جنگل، تشنه، گرسنه و آواره در کوه‌های تالش، از شدت سرما یخ زد و در ۴۳ سالگی چشم از جهان بست.نویسندۀ این سطور، اما عمیقا باور دارد که میرزا تجزیه‌طلب نبوده و این یادداشت هم برای اثبات همین گزاره است. نویسنده تاکید می کند که: مهم این است که دغدغۀ انسان‌های دیگر را داشت و این دیگران در وهلۀ نخست مردمان گیلان بودند و در مرتبۀ بعد تمام ایران و ایرانیان. متهم کردن مردی چنین عاشق مردمان خود به سادگی و زودباوری و فقدان تحلیل عمیق سیاسی یک بحث است و انگ تجزیه‌طلبی و یاغی‌گری بحثی دیگر. یادمان باشد که در عصر پهلوی دوم که شاه به شدت فوبیای کمونیسم داشت و کمونیست‌ها را دشمن اصلی می‌پنداشت و به همین خاطر تا مدت‌ها دست نیرو‌های مذهبی سیاسی را باز گذاشته بود نیز مانند امروز برخی افراد به میرزا انگ نمی‌زدند.
کد خبر: ۳۸۵۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
رحیمی جهان آبادی، نماینده مجلس:
رحیمی جهان آبادی، نماینده مجلس در خصوص ریشه های اعتراضات مردم گفت:ما به عنوان کسی که خدمتگزار مردم هستیم باید حرف صاحب و شهروند این کشور را بشنویم. چند ماه و سال است که داد می‌زنیم کشور وقتی مشکل معیشت و سیاست خارجی و هزار و یک معظل اجتماعی دیگر دارد نیاییم دست در چشم مردم کنیم و روز به روز به مردم فشار بیشتری بیاوریم، مثل حال حاضر که یک جناح و طیف هستند که تنها حرف خود را می‌زنند و همچنان معتقدند هر خواسته و مطالبه از سوی مردم کار دشمن بوده و اگر کسی هر حرفی و انتقادی داشت به دشمن وصل است! و نتیجه‌اش همینی است که می‌بینید.وی تصریح کرد: مردم زمانی آرام می‌شوند که بدانند نظر آنها شنیده شده باعث تغییر شده است. دنیای امروز، دنیای بین حاکم و رعیت نیست. مسئولان باید بپذیرند که با دهان باز و گوش و چشم بسته نمی‌توان حکومت داری کرد
کد خبر: ۳۸۴۳۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۹
ساختار‌های معیوب جامعه ایران؛
سیدسعید زاهد، جامعه‌شناس، در مورد ساختار‌های معیوبی که بعد از انقلاب اسلامی مانع رسیدن به شرایط مطلوب اسلامی، در جامعه ما شده‌اند یا حرکت رو به پیشرفت جامعه را کند کرده‌اند، علت را در تبدیل تفکر فردگرا به تفکر اجتماع گرا می داند و معتقد است: در بسیاری از موارد که مردم ارزش‌های خود را پایمال و در تهدید می‌بینند، درمقابل آن خود را مصلوب‌الاختیار می‌یابند و احساس می‌کنند که کاری هم از دست‌شان برنمی‌آید. این ساختار‌های معیوب با تحول در علوم انسانی و اجتماعی و نظام‌سازی براساس آن قابل حل خواهد بود. البته لازم به ذکر است که در رفع آسیب‌ها هردو شیوه اقناع و اعمال، در شرایط خودش باید به‌کار گرفته شود و اتخاذ سیاست‌های یکجانبه اثر مطلوب نخواهد داشت.
کد خبر: ۳۸۴۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۹
ساختار و تفکر سرکوب فراقانونی؛
معمولا در هر اعتراضات مردمی که در ایران رخ می‌دهد، یک سوال بزرگ پیش می‌آید. افرادی که لباس نظامی ندارند و با معترضان برخورد می‌کنند و گاه به نیرو‌های نظامی دستور هم می‌دهند، چه کسانی هستند و از کجا آمده‌اند! در این گزارش خاستگاه تاریخی لباس‌شخصی‌ها را بررسی شده و نشان داده آنها برآمده از چه تفکر و ساختاری هستند. نتیجه اینکه ساختار و تفکر لمپنی و سرکوب فراقانونی از بین نرفت و تا امروز همچنان وجود دارد.
کد خبر: ۳۸۴۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۷
عباس سلیمی نمین:
عباس سلیمی نمین در گفتگویی به تحلیل آسیب شناسانه اعتراضات شهریور1401 پرداخته است و اظهار داشته است که برای ارائه تحلیلی دقیق در این زمینه، پیش از هر چیز باید درنظر داشته باشیم قشر‌های مختلف جامعه که در کنار یکدیگر زیست می‌کنند، همواره با هم نقاط اشتراک و افتراقی دارند که اگر مورد توجه قرار نگیرد، زمینه‌ساز به رخ کشیدن نقاط تفاوت خواهد شد؛ موضوعی که به‌طور قطع جامعه را دچار مشکل خواهد کرد. ما سال‌هاست که در کشور با این دغدغه مواجه هستیم که نباید نقاط افتراق در سطح جامعه ازسوی برخی افراد و جریان‌ها تعمیق شود.
کد خبر: ۳۸۳۷۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۱
یادداشت مشترک احمد میدری و علی ربیعی؛
تغییر ساختار‌های سیاسی نیازمند یک دوره زمانی طولانی برای همگرایی نیرو‌های سیاسی است. فعال بودن شکاف‌های سیاسی در ایران به یک واقعیت مسلم و پذیرفته‌شده سیاسی تبدیل شده است. واگرایی یا حتی فعال ماندن این وضعیت پرهزینه است و موجب بی‌ثباتی‌های مختلف می‌شود. جریان‌های سیاسی با همه اختلاف‌های‌شان درد‌ها و اهداف مشترک دارند. بدون تردید همه جریان‌های سیاسی نگران فقر و نابرابری آموزشی و سایر اشکال فقر و نابرابری هستند. اقدام مشترک برای مقابله با فقر و نابرابری سازوکار مهمی برای تبدیل واگرایی‌ها به همگرایی‌هاست.
کد خبر: ۳۸۲۹۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۷